Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA)

Een prioriteit voor werkgevers

Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) vormt een significant arbeidsrisico binnen organisaties en is de oorzaak van meer dan 30% van het ziekteverzuim dat gerelateerd is aan het werk. De Arbowet definieert PSA als factoren die stress veroorzaken in de werkomgeving, waaronder werkdruk, pesten, seksuele intimidatie, en agressie en geweld. Deze elementen hebben een aanzienlijke invloed op het welzijn en de prestaties van werknemers. Ze kunnen resulteren in uiteenlopende problemen zoals stress, verlies van werkplezier en verminderde concentratie.

De Arbowet stelt dat werkgevers de verplichting hebben om maatregelen te nemen tegen ongewenst gedrag en excessieve werkdruk. Het ontwikkelen van een effectief PSA-beleid begint met het opstellen van een gestructureerd stappenplan. Dit plan dient gericht te zijn op het voorkomen en zoveel mogelijk beperken van de factoren die bijdragen aan psychosociale arbeidsbelasting, ter bescherming van de gezondheid en het welzijn van werknemers.

Bewustwording tot actie

Het aanpakken van Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA) binnen een organisatie begint met bewustwording van de huidige situatie. Een gericht PSA-onderzoek biedt inzicht in de mentale en emotionele gezondheid van werknemers, en levert zowel werknemers als werkgevers praktische aanknopingspunten om deze risico’s effectief aan te pakken. Met de ondersteuning van een preventiemedewerker kunnen deze inzichten omgezet worden in doelgerichte maatregelen.

Een PSA-onderzoek is vaak een essentieel onderdeel van de acties die voortvloeien uit de Risico-Inventarisatie & Evaluatie (RI&E). Dit is met name relevant wanneer er signalen zijn van een hoge werkdruk of andere vormen van psychosociale arbeidsbelasting.

Grip op werkdruk en sociale veiligheid

Onze kerndeskundige Arbeids- en Organisatiedeskundige begint met een grondige analyse van de huidige situatie binnen jouw organisatie. We brengen in kaart welke factoren een rol spelen en welke risico’s extra aandacht nodig hebben.

Op basis van deze analyse bepalen we de beste methode om PSA te meten. Dit kan met gevalideerde vragenlijsten, individuele- en groepsgesprekken of gesprekken met belangrijke stakeholders. Hiermee krijgen we een compleet beeld van de werkdruk, sociale veiligheid en andere psychosociale factoren.

Vervolgens toetsen we de RI&E PSA en adviseren we over mogelijke vervolgstappen. Dit kan variëren van gerichte interventies tot ondersteuning bij beleidsmaatregelen. Zo helpen we organisaties niet alleen bij het signaleren van PSA-risico’s, maar ook bij het creëren van een gezonde en veilige werkomgeving.

Wil je weten hoe PSA zich binnen jouw organisatie manifesteert? Neem contact met ons op en ontdek de mogelijkheden.

Wist je dat..

In de aanpak van PSA, naast het gebruik van vragenlijsten en persoonlijke portalen, persoonlijke gesprekken een cruciale rol spelen? Deze gesprekken bieden een extra dimensie van individuele aandacht en ondersteuning, essentieel voor het adresseren van specifieke problemen die mogelijk niet volledig via de vragenlijsten aan het licht komen. Deze holistische benadering, die zowel digitale tools als persoonlijke interactie omvat, biedt organisaties een effectieve methode om het welzijn van hun werknemers te verbeteren.

Klantverhaal

Wij van Gemeente Reimerswaal zien het onderzoek naar Psychosociale Arbeidsbelasting als een waardevol startpunt voor ons effectieve PSA-beleid.

Daarvoor bieden wij het onderzoek "PsychoSociale Arbeidsbelasting" aan.

Organisatie

Gemeente Reimerswaal

Soort onderzoek

Psychosociale Arbeidsbelasting

Lees verder

Meer informatie over Psychosociale Arbeidsbelasting ?

Veelgestelde vragen over de RI&E PSA

Hoe herken ik of een RI&E PSA nodig is in mijn organisatie?

Een RI&E PSA is relevant voor iedere organisatie, maar er zijn specifieke signalen die erop wijzen dat een verdieping op psychosociale arbeidsbelasting noodzakelijk is:

  • Verhoogd ziekteverzuim door stressklachten, burn-out of psychosomatische klachten.
  • Signalen van hoge werkdruk, zoals overwerken, verhoogde foutmarges of verminderde productiviteit.
  • Klachten over sociale veiligheid, zoals meldingen van pesten, agressie of grensoverschrijdend gedrag.
  • Onrust binnen teams, bijvoorbeeld door veel verloop, conflicten of een negatief werkklimaat.
  • Een eerdere RI&E zonder PSA-analyse, waardoor psychosociale risico’s nog niet goed in kaart zijn gebracht.

Als een of meerdere van deze signalen spelen, is een RI&E PSA niet alleen nuttig, maar ook een kans om problemen tijdig aan te pakken en een gezonde werkomgeving te creëren.

Wat is het verschil tussen een standaard RI&E en een RI&E specifiek voor PSA?

Een standaard RI&E richt zich op alle arbeidsrisico’s binnen een organisatie, zoals fysieke belasting, machineveiligheid, gevaarlijke stoffen en werkplekinrichting. PSA is hierin vaak een klein onderdeel.

Een RI&E PSA gaat dieper in op de mentale en sociale aspecten van werk. Dit onderzoek zoomt in op:

  • Werkdruk en stressniveaus.
  • Ervaren autonomie en regelmogelijkheden.
  • Sociale veiligheid, inclusief agressie, pesten en discriminatie.
  • Balans tussen werk en privé.
  • De rol van leidinggevenden en de bedrijfscultuur in werkbeleving.

De RI&E PSA biedt dus een specifiekere en diepgaandere analyse van psychosociale risico’s, waardoor organisaties gerichte maatregelen kunnen nemen die verder gaan dan een algemene RI&E.

Wat is de rol van leidinggevenden en medewerkers in de uitvoering van een RI&E PSA?

Een effectieve RI&E PSA is niet alleen een technische inventarisatie, maar een proces waarbij de hele organisatie betrokken wordt. Dit betekent:

  • Leidinggevenden spelen een belangrijke rol in het signaleren van knelpunten, het ondersteunen van medewerkers en het doorvoeren van verbeteringen. Zij worden vaak geïnterviewd over de bedrijfscultuur en de manier waarop werkdruk wordt ervaren binnen teams.
  • Medewerkers leveren waardevolle inzichten via vragenlijsten, groepsgesprekken of individuele interviews. Zij ervaren de werkdruk en sociale veiligheid in de praktijk en kunnen aangeven waar verbeteringen nodig zijn.
  • HR en de preventiemedewerker ondersteunen het proces door de vertaalslag te maken naar beleid en structurele maatregelen.
  • De kerndeskundige Arbeids- en Organisatiedeskundige begeleidt het proces, zorgt voor een objectieve analyse en adviseert over de juiste aanpak.

Door deze samenwerking ontstaat er niet alleen een RI&E PSA die voldoet aan de wetgeving, maar ook een gedragen aanpak waarmee organisaties echt impact kunnen maken op het werkklimaat.

Wat houdt de toetsing van een RI&E PSA in en is dit verplicht?

De toetsing van een RI&E PSA is een controle door een gecertificeerde kerndeskundige (bijvoorbeeld een Arbeids- en Organisatiedeskundige) om te beoordelen of de RI&E voldoet aan de wettelijke eisen en inhoudelijk correct is.

De toetsing is verplicht als jouw organisatie 25 of meer medewerkers heeft. Kleinere organisaties kunnen gebruikmaken van een erkend RI&E-instrument en zijn in sommige gevallen vrijgesteld van toetsing. Tijdens de toetsing wordt gekeken naar:

  • De volledigheid van de inventarisatie en beoordeling van PSA-risico’s.
  • De kwaliteit van het Plan van Aanpak en de haalbaarheid van de voorgestelde maatregelen.
  • De betrokkenheid van medewerkers bij het onderzoek en het PSA-beleid.

Na toetsing ontvang je een advies over eventuele verbeterpunten en vervolgstappen om de RI&E PSA te optimaliseren.